بسیاری از حوادث منجر به ایست قلبی و تنفسی در افراد می شود،یعنی قلب و ریه فرد از کار می افتد و اگر هر چه سریعتر اقدام مناسب انجام نشود،منجر به مرگ فرد می شود.اقداماتی که در ایست قلبی و تنفسی انجام می شود اصطلاحا به احیای قلبی - ریوی یا CPR معروف است.
آموزش احیای قلبی ریوی:
احیای قلبی ریوی یک مانور حیات بخش است که به کمک آن تنفس و گردش خون فرد مصدوم حفظ می شود تا از نرسیدن موادغذایی و اکسیژن به مغز او و مرگ مغزی در فرد جلوگیری شود.این مانور حیاتی می تواند بدون احتیاج به هیچ وسیله اضافی نیز انجام گیرد و آنجام صحیح و به موقع آن جان انسانهای زیادی را از مرگ حتمی نجات بخشد .
آیا می دانید که چه بسا فردی که دچار ایست قلبی تنفسی شده است با انجام صحیح مانورهای احیا قلبی تنفسی می تواند از مرگ حتمی نجات پیدا کند.در مواردی مثل ایست قلبی , غرق شدن , خفگی , مصرف زیاده از حد مواد مخدر .و مشروبات الکلی , احیای قلبی ریوی می تواند فرد را به زندگی بر گرداند.
جهت شروع احیای قلبی ریوی ابتدا باید مطمئن شوید که فرد مورد نظر شما به احیای قلبی ریوی نیاز دارد بدین منظور:او را صدا زده و به آرامی تکان می دهید .
به دقت به چهره فرد و حرکات قفسه سینه او بنگرید . (( چهره کبود و زرد و لبهای تیره رنگ و کبود نشانگر نارساییگردش خون فرد است )).با دیدن این علایم بی درنگ از کسانی که در محل حادثه حضور دارند بخواهید تا با تلفن اورژانس 115 تماس بگیرند.اگر می خواهید احیا' قلبی ریوی را انجام دهید هرگز به بهانه تماس با اورژانس مصدوم را رها نکنید .
قبل از هرگونه اقدامی جهت انجام احیای قلبی تنفسی هر مصدوم اطمینان حاصل کنید که این عمل سلامتی شما یا مصدوم را از نظر سرایت بیماریهایی چون ایدز و هپاتیت تهدید نمی کند .
برای انجام مراحل CPR در بزرگسالان مرحل زیر را با دقت پیش می گیریم :
of resuscitationA باز کردن راه هوایی
of resuscitationB دادن تنفس مصنوعی
of resuscitationB ماساژ قلبی
احیای قلبی - ریوی باز کردن راه هواییباز کردن راه هوایی Air way:
اولین قدم باز کردن راه هوایی فرد است .در فرد بیهوش تمامی ماهیچه ها شل شده اند.عضلات زبان و گردن هم از این قاعده مستثنی نیستند و احتمال دارد که زبان به طرف حلق بر گردد و راه هوایی را مسدود کند .
کف دست را روی پیشانی مصدوم گذاشته و سر او را به طرف عقب بر گردانید . همزمان با این کار دست دیگر را زیر چانه او قرار داده و به سمت بالا فشار دهیدبه طوریکه دندانهای فک بالا و پایین در مقابل هم قرار گیرند . در صورت انجام صحیح این مراحل شما موفق به باز کردن را ه هوایی مصدوم خواهید شد .مراقب باشید که دهان فرد را بیش از حد باز نشود چون در این صورت ممکن است زبان به عقب برگردد و راه هوای را مسدود کند .
دادن تنفس مصنوعی Breathing:
پس از بازکردن راه هوایی باید از وضعیت تنفس مصدوم أگاه باشید.ابتدا قفسه سینه فرد را برهنه کنید.اگر صورت مصدوم کبود و رنگ پریده باشد .نه جریان هوا از بینی و دهان فرد حس شو د و نه صدایی که نشانگر جریان هوا باشد به گوش برسد.وقفسه سینه حرکت نداشته باشد. احیای قلبی - ریوی تنفس مصنوعی
تنفس وی قطع شده است و باید تنفس مصنوعی را آغاز کنید حتی اگر نتوانستید تشخیص دهید که فرد مذکورتنفس دارد یا نه نفس مصنوعی را آغاز کنید چون اگر فرد تنفس داشته باشد شما در هنگام تنفس مصنوعی متوجه می شوید.
تکنیک دادن تنفس مصنوعی سررابه عقب متمایل کنید به صورتیکه دهان کمی بازتر باشد (نحوه باز کردن راه هوایی در مبحث قبل آمده است.)با انگشتان دستی که روی پیشانی مصدوم است سوراخهای بینی فرد را ببندید .دهان خود را روی دهان مصدوم بگذارید بطوریکه , لبهای شما کاملا اطراف دهان اورا بگیرد.با یک بازدم عمیق هوارا وارد دهان فرد مصدوم کنید.همزمان از گوشه چشم خودبه قفسه سینه فردنگاه کنید وببینید آیا هنگامی که درون مجاری هوایی اومی دمید قفسه سینه بالا می رود یا نه ؟
وقتی قفسه سینه فرد بالا می آید تنفس را قطع کنید ودهان خود را از دهان فرد دا کرده و بینی اورا آزاد بگذارید و خودتان برای تنفس بعدی نفس بگیرید.هنگام تنفس موثر سینه وشکم مصدوم بالاو پایین می آید , احیاگر حس می کند که بادکنکی را پر میکند و پس از دمیدن حجم معینی , مقابل ورود هوای اضافه تر مقاومت احساس میکند .به تدریج رنگ پوست فرد از زردی و کبودی به صورتی تغییر می یابد.
مرحله بعد
ماساژ قلبی Circulation:
پس ازدادن یک یا دو تنفس مصنوعی در صورتیکه فرد تنفس خود را بازنیابد باید نبض فرد را کنترل کرد. احیای قلبی - ریوی ماساژ قلبی
طریقه کنترل کردن نبض : پس از آنکه تنفس مصنوعی تمام شد کف دست را از روی پیشانی فرد بر ندارید و دو انگشت دست دیگر را در وسط گردن بالای نای و حنجره روی برآمدگی جلوی گردن ( سیب آدم ) بگذارید .انگشتان خود را به آرامی به سمت پائین و کنار آن قسمت بلغزانید و سپس کمی فشار دهید . به مدت 5-10 ثانیه این کار را ادامه دهید تامطمئن شوید که نبض را حس می کنید یا نه؟کنترل کردن نبض احتیاج به مهارت و دقت خاصی دارد شما نیز میتوانید با تمرین کردن و شرکت در کارگاههای عملی احیا تنفسی این مهارت را کسب نمایید .
* اگر فرد نبض داشت به تنفس مصنوعی با اندازه دوازده بار در دقیقه ادامه دهید.
* اگر فرد نبض نداشت باید بی درنگ ماساژ قلبی را همراه با تنفس مصنوعی آغاز کنید.زیرا فرد دچار ایست قلبی شده و احتمال دارد صدمات جبران ناپذیری به مغز وی برسد.
برای دادن یک ماساژ قلبی موثر علاوه بر اینکه باید ماساژ را با تکنیک صحیح انجام داد لازم است که وی را در وضعیت مناسبی بخوابانید.
بیمار را به پشت خوابانده , مطمئن شوید که وی روی یک سطح سخت قرار گرفته است . اما اگر فرد در رختخواب یا هر سطح نرم دیگری است وقت را تلف نکنید و فقط کافیست که اورا روی روی زمین بلغزانید یا اینکه یک تخته با هر شی صاف و سخت را از بین پشت او و ملحفه قراردهید
کنار مصدوم زانو بزنید آخرین حد دنده های او را با دو انگشت دستی که بالای فرد نزدیکتر است بیابید انگشتان خود را بسمت بالا بلغزانید تا به یک فرو رفتگی در محل اتصال دنده های دو طرف برسید. یک انگشت را در محل فرورفتگی بگذارید و انگشت دیگر را کنار آن قرار دهید سپس ته دست دیگر را در کنار آن دو انگشت قرار دهید .بعد موقعیت بدن خود را طوری تنظیم کنید که بازوها خم نشوند و شانه ها در امتداد نقطه اتکا دستها باشند . به اندازه ای بر جناغ فرد فشار وارد کنید که 4-5 سانتی متر پایین برودپس از انجام 15 عدد ماساژ پشت سر هم ( این 15 ماساژ در مدت 15 ثانیه خواهد بود ) دو عدد تنفس مصنوعی به فرد بدهید شما برای انجام این دو تنفس 4 ثانیه فرصت دارید .این سیکل باید چهار بار در دقیقه تکرار شود برای اینکه بتوانید نسبت 15:2 را در هر دوره رعایت کنید بهتر است با هر ماساژ شماره آن را بلند بگویید.
بعد از یک دقیقه وضعیت مصدوم را ازریابی کنید اگرضربان رگ گردنی باز نگشته باشد دوباره احیای قلبی ریوی را با دو تنفس و 15 ماساژ قلبی از سر بگیرید . شما برای انجام این دو تنفس و 15 ماساژ , 15 ثانیه فرصت دارید این کار را برای مدت 3 دقیقه دیگر ادامه دهید.
اگر دراین مدت تنفس منظم فرد بازگشت نیازی به تکرار احیای قلبی ریوی نیست بلکه باید مرتب تنفس و نبض فرد را چک کنید
اگر تنفس منظم فرد برنگشت تنفس مصنوعی را با سرعت 12 عدد در دقیقه شروع کنید و همزمان نبض فرد را چککنید.
توجه داشته باشید که وقفه در انجام مراحل احیای قلبی ریوی بیشتر از 5 ثانیه نشود.
توجه داشته باشید که در احیای قلبی ریوی دو نفره نسبت تنفس مصنوعی به ماساژ قلبی 1 به 5 می باشد.
رفرنس های جدید احیای قلبی ریوی را اینگونه بیان می کنند:
که احیای قلبی ریوی یکنفره و دو نفره تعداد تنفس به ماساژ قلبی 2 به 30 ماساژ می باشد به گونه ای که 3 ماساژ در 2ثانیه باشد ، این سیکل 4 بار باید تکرار شود
CPR در نو جوانان :
CPR در کودکان بین 12 تا 18 ساله بسیار شبیه به بالغین بوده ولی مراحل آن باید کمی سریعتر و با فشار کمتری صورت بگیرد . در این افراد وسط جناغ را مشخص کرده و یک دست خود را در این نقطه قرار داده و به آرامی ماساژ دهید . نسبت تنفس به ماساژ در احیای قلبی ریوی مثل بزرگسالان است .
CPR در کودکان و نوزادان :
احیای قلبی - ریوی در کودکان CPR
برای تنفس مصنوعی: یک نفس عمیق بکشید و لبهای خود را دور دهان و بینی مصدوم قرار دهید و به آرامی به اندازه فضای داخل دهان خود 20 نفس در دقیقه بدمید . سپس نبض بازویی مصدوم را چک کنید.
برای ماساژ قلبی: تنها دو انگشت خود را در یک سوم تحتانی جناغ قرار دهید . با ملایمت 100 بار در دقیقه به عمق 1/5 تا 2/5 سانتی متر فشار دهید. دهان خود را از روی صورت برندارید . هر 6/0 ثانیه یک ماساژ بدهیدCPR را به نسبت 1 تنفس به 5 ماساژ انجام دهید.